با زبان بدن، حرف‌های ناگفته را بیان کنید!

به نظر شما تمام لبخندها نشانی از تائید یا خوشحالی هستند؟ وقتی کسی در هنگام صحبت با ما چشم‌هایش را می‌دزدد، یعنی به ما دروغ می‌گوید؟ زبان بدن رمز گاوصندوقی است که شما می‌توانید با استفاده از آن به حالات درونی و نیت واقعی افراد پی ببرید! کافیست در این مقاله همراه ما باشید تا تمام حالات بدن و معانی آنها را برایتان بگویم. با خواندن این مقاله می‌توانید با استفاده از زبان بدن، احساسات واقعی خودتان را نشان دهید و یا در مواقع مورد نیاز آنها را به‌ زیرکی پنهان کنید! فرقی نمی‌کند سیاست‌مدار باشید یا بازاری؛ دانستن زبان بدن برای شما دوست عزیز الزامی است!

چرا باید زبان بدن را یاد بگیرم؟

واقعاً چرا باید به خودمان زحمت بدهیم که رفتار و حرکات دیگران را متوجه شویم؟ نکته این است که ما همین الان هم در خواندن زبان بدن متخصص هستیم! مگر می‌شود معنی خنده یا اخم را متوجه نشویم؟ فرض کنید که قرار است برای کاری که خیلی به آن علاقه دارید از شما مصاحبه شود. دانستن معنی هر حرکت و میمیک صورت مصاحبه کننده به شما کمک می‌کند روند مصاحبه را به دست بگیرید و همانطور که می‌خواهید آن را پیش ببرید. به‌علاوه وقتی بدانید چگونه با زبان بدنتان حرف بزنید به سلاح مخفی مجهز شده‌اید که به‌راحتی می‌تواند ورق را برای شما برگرداند. زبان بدن در زندگی روزمره شما بسیار مهم است، دانستن آن برای روابط عاطفی شما هم مهم است! خیلی وقت‌ها عشق شما با زبان بدن با شما حرف می‌زند. باید بدانید معنی خنده او چیست تا بتوانید پاسخ درستی داشته باشید. علاوه‌بر اینها زبان بدن بخش مهمی از مذاکرات است. افراد موفق در کسب و کار و سیاست، استادان زبان بدن هستند. به نحوه دست دادن دونالد ترامپ توجه کنید که چگونه فرد را به طرف خود می‌کشد! این نوعی قدرت‌نمایی است. پس اگر می‌خواهید در کار خود هم موفق باشید دانستن زبان بدن لازمه کار است. آماده هستید تا در این رشته فوق تخصص بگیرید؟

زبان بدن در مذاکره

کارشناسان مذاکره توصیه می‌کنند به جای استفاده از تلفن و پیام‌رسان‌ها، هر وقت که توانستید با مشتریان و همکاران خودتان ملاقت داشته باشید. هرچقدر هم کیفیت مکالمه با تلفن خوب باشید یا تماس تصویری باکیفیت داشته باشید، جای مذاکره حضوری را نمی‌گیرد. دلیلش هم زبان بدن است. بخش زیادی از روند یک مذاکره با زبان بدن انجام می‌شود. از دست دادن در اول جلسه گرفته تا نحوه نشتن و حرکت دست‌ها. در ادامه 8 نکته کلیدی زبان بدن در مذاکره را برایتان آورده‌ام. دست دادن را فراموش نکنید! اول جلسه مذاکره وقتِ سلام و احوال پرسی است. نکته مهم دست دادن است. با این کار حس خوبی به طرف مقابلتان می‌دهید. فقط مراقب باشید نه خیلی محکم دست دهید نه خیلی آرام؛ تعادل را حفظ کنید. به آرامی صحبت کنید! در مذاکره هرکسی که آرامش خودش را بیشتر حفظ کند و آرام‌تر باشد، پیروز میدان است. سعید کنید شمرده شمرده و آرام صحبت کنید. این نشانه اعتماد به نفس و قدرت شماست. از حالات چهره خود آگاه باشید! مراقب اخم کردن و خندیدن خود باشید. حالات چهره بیانگر افکار شماست پس آنها را تحت کنترل داشته باشید. ارتباط چشمی دوستانه برقرار کنید! هیچ‌چیز آزاردهنده‌تر از این نیست که با کسی حرف بزنید و او به شما نگاه نکند. وقتی درحال مذاکره با یک یا چند نفر هستید سعی کند با آنها ارتباط چشمی داشته باشید. اینکار باعث انتقال حس خوب و صمیمیت بیشتر می‌شود. حالت بدنتان را تحت کنترل داشته باشید! حالت بدن حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. حواستان باشد که حالت تدافعی گرفتید یا قصد حمله دارید! بدن شما با توجه به افکارتان شکل خاصی به خود می‌گیرد. مثلاً اگر هنگام نشستن پاهایتان را روی هم بیندازید به طرف مقابلتان می‌رسانید که احساس راحتی نمی‌کنید و اگر دست به سینه باشید یعنی روی موضع خود پافشاری می‌کنید. با دستانتان درست حرف بزنید! حرکت دست و اشاره‌هایی که با آن می‌شود نقش مهمی در زبان بدن در مذاکره دارند. باید مراقب باشید که از آنها درست استفاده کنید. مثلا خطاب قرار دادن افراد با انگشت اشاره کمی توهین‌آمیز است پس سعی کنید در مذاکراتتان این کار را انجام ندهید. فاصله خود را با افراد حفظ کنید! نکته آخر هم حفظ فاصله با افراد است. هرچه فاصله شما با طرف مقابل کمتر باشد صمیمیت بیشتری حاکم است. وقتی از بقیه فاصله می‌گیرید به آنها می‌فهمانید که حس خوبی کنارشان ندارید. پس در مذاکره با توجه به شناختی که از فرد روبروی خودتان دارید، فاصله معقولی را حفظ کنید. در ادامۀ مقاله تک تک این موارد را با دقت بیشتری بررسی می‌کنم.

تفاوت زبان بدن در مردان و زنان

هرچند که زبان بدن رابطه‌ای با جنسیت ندارد و حالات چهره و بدن بین زن و مرد یکسان است اما تفاوت‌هایی هم در زبان بدن زنان و مردان وجود دارد. چند مورد از آن‌ها را در پایین می‌خوانید:

• مردها دوست دارند وقتی فردی به سمتشان می‌آید خیلی مستقیم نیاید، درحالی‌که زنان دوست دارند از روبرو به سمتشان بروید. مردها حرکت مستقیم و از روبرو را تهدید‌آمیز برداشت می‌کنند. زن‌ها هم اگر از پشت سرشان به آنها نزدیک شوید احساس خطر می‌کنند.
• وقتی حرف از حالت دفاعی باشد، هم مردها و هم زن‌ها دستانشان را روی پهلوی خود می‌گذارند. تفاوت اینجاست که مردها انگشتانشان را روی شکمشان قرار می‌دهند ولی زن‌ها انگشتان خود را روی کمرشان می‌گذارند.
• در مکالمه مردها برای تایید، سرشان را تکان می‌دهند ولی زن‌ها برای تشویق طرف مقابل به ادامه حرف زدن این کار را انجام می‌دهند.
• مردها وقتی استرس دارند و از چیزی منزجر شده‌اند بینی خود را مرتب لمس می‌کنند. زنان هم همین کار را می‌کنند و علاوه‌بر آن وقتی از چیزی بدشان می‌آید چین و چروکی به بینی خودشان می‌دهند.
• زنان با لمس کردن بازو و بغل کردن سعی می‌کنند به دیگران نزدیک شوند و حس خوبی به آنها بدهند ولی روش مردها متفاوت است و به ضربه زدن روی شانه فرد اکتفا می‌کنند. وقتی مردی دستش را روی شانه کسی می‌گذارد می‌خواهد برتری خود را نشان دهد.
• یک ویژگی مشترک دیگر، بازی کردن با موهاست. مردها و زن‌ها وقتی استرس دارند معمولاً با موهای خود بازی می‌کنند و آن را پیچ و تاب می‌دهند. البته زنان وقتی به کسی علاقمند می‌شوند هم این کار را انجام می‌دهند.
• زنان برای نشان دادن توجه‌شان به حرف‌های شما به جلو خم می‌شوند سرشان را تکان می‌دهند تا به شما بگویند به حرفتان گوش می‌دهند اما مردها در این مورد هیچ کاری نمی‌کنند! خیلی سخت است که بفهمید مردی به حرف‌های شما گوش می‌دهد یا نه.
• زنان بیشتر از مردها لبخند می‌زنند. دلیلش هم این است که مردها فکر می‌کنند هرچه کمتر لبخند بزنند نشانه قدرت آنهاست!
• در راه رفتن هم تفاوت‌هایی بین مردان و زنان وجود دارد. مردها هنگام راه رفتن دستانشان را کنار بدنشان تکان می‌دهند ولی زن‌ها معمولاً دستانشان را کنار بدنشان ثابت نگه می‌دارند.

حالات چهره

در بعضی موارد حالت چهره ما، احساسات واقعی‌مان را برملا می‌کند. برای مثال ممکن است در جواب «حالت چطوره؟» بگوییم: «خوبم» ولی چهره ما چیز دیگری بگوید. وقتی اخم به صورت داریم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که دیگران حال خوب ما را باور کنند! مهم‌ترین بخش زبان بدن یادگیری حالات چهره است. تقریباً تمام حس‌های ما از چهره منتقل می‌شوند، به چند نمونه از این احساسات توجه کنید:

• شادی
• غم
• خشم
• تعجب
• نفرت
• ترس
• پریشانی
• هیجان
• میل
• اعتراض

حالت‌های چهره یک شخص در راستی‌آزمایی حرف او نیز تاثیر دارد. اگر معنی حالت‌های چهره را بدانید، اعتماد به حرف دیگران هم برایتان راحت‌تر می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که در مکالمات روزمره، قابل اعتمادترین حالت چهره، بالا رفتن جزئیِ ابروها و یک لبخند ملیح است! طبق گفته محققان این حالت هم اعتماد به نفس را منتقل می‌کند و هم بیانگر دوستی است. حالات چهره یکی از جهانی‌ترین انواعِ زبان بدن است. حالاتی که برای انتقال ترس، عصبانیت، غم، اندوه و شادی به کار می‌رود، در سراسر جهان یکسان است. بعضی حالات چهره با بعضی از احساسات مانند شادی، عصبانیت و... گره خورده‌اند. این تحقیقات حتی نشان داده است که قضاوت ما درباره هوش افراد بر اساس چهره و حالتی که نشان می‌دهد، صورت می‌گیرد! افرادی که صورت باریک‌تر و بینی برجسته‌تری دارند در بین مردم باهوش‌تر دیده می‌شوند. چهره خندان و شاداب هم در بین مردم نشانه‌ای از هوش زیاد است و مردم افراد عصبانی را جز دسته افراد باهوش در نظر نمی‌گیرند.

چشم‌ها در زبان بدن

حتماً این جمله را شنیدید که «چشم‌ها دروغ نمی‌گویند». از چشم‌ها معمولاً به عنوان «پنجره‌ی روح» یاد می‌شود. درست هم هست، چشم‌ها اطلاعات زیادی درباره احساسات و افکار انسان‌ها به ما می‌دهند. با نگاه کردن به چشمان یک فرد می‌توانید تشخیص دهید که او خوشحال است یا ناراحت. وقتی با یک نفر حرف می‌زنید، حرکات چشم‌ها و برقراری ارتباط چشمی بسیار مهم است. درحقیقت بخشی از مکالمه شما با افراد از راه چشم‌ها اتفاق می‌افتد. برخی موارد مشابه در مورد زبانِ چشم‌ها، که احتمالاً به آن توجه کرده‌اید، شامل برقراری تماس مستقیم چشمی یا دزدیدن نگاه، چشمک زدن، گشادی مردمک چشم و حدقه است. هر کدام از این موارد، معنایی در مکالمه و زبان بدن دارد. وقتی می‌خواهید زبان بدن را آنالیز کنید حتما به این نشانه‌ها در چشم‌ها دقت کنید. مثلاً: خیره شدن چشم: اگر فردی هنگام صحبت کردن با شما، مستقیماً به چشمانتان نگاه کند و خیره ‌شود، نشانه این است که به حرف‌های شما علاقمند است و به شما توجه می‌کند. با این حال، طولانی شدن تماس چشمی ممکن است حس خوبی را منتقل نکند و حتی تهدیدآمیز باشد! از طرف دیگر، قطع تماس چشمی و طفره رفتن از نگاه مستقیم، نشان‌دهنده این است که شخص حواسش پرت شده، احساس راحتی نمی‌کند یا سعی می‌کند احساساتش را پنهان کند. پلک زدن: پلک زدن یه اتفاق طبیعی است و در حالت عادی معنی خاصی ندارد اما وقتی پلک زدن بیش از حد باشد یا خیلی کم اتفاق بیفتد، باید بدانید که پلک‌ها هم دارند با شما حرف می‌زنند پس به آنها گوش دهید! معمولاً وقتی افراد احساس پریشانی یا ناراحتی می‌کنند، سریع‌تر پلک می‌زنند. پلک نزدن هم ممکن است نشانه این باشد که شخص عمداً حرکات چشم خود را کنترل می‌کند؛ شاید کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است! پس حواس‌تان را جمع کنید. مثلا وقتی با دوستان‌تان بازی‌های فکری می‌کنید، کنترل چشم‌ها بسیار مهم است. شما نباید خوشحالی یا ناراحتی بیش از حد خود را با چشمان‌تان لو دهید. اندازه مردمک: اندازه مردمک (باز بودن یا بسته بودن آن) یک نشانه خیلی ظریف در ارتباط غیرکلامی است. هرچند میزان نور محیط است که اندازه مردمک چشم را تغییر می‌دهد اما احساسات هم می‌توانند باعث تغییرات جزئی در اندازه مردمک شوند. باز بودن مردمک چشم بعضی وقت‌ها نشانه علاقه یک فرد به دیگری است. اگر هنگام حرف زدن با دوست‌تان متوجه شدید که مردمک چشمش بیش از اندازه باز شده، بدانید که احتمالاً او جذب شما شده است!

حالت لب‌ها در زبان بدن

حالت و حرکت لب‌ها هم می‌تواند معنا و مفهومی در زبان بدن داشته باشد. به طور مثال جویدن لب پایین نشانگر این است که فرد احساس نگرانی، ترس یا ناامنی دارد. پوشاندن دهان با دست، معمولاً هنگام خمیازه کشیدن، به نشانه ادب است اما بعضی وقت‌ها ممکن است برای مخفی کردن اخم ناشی از نارضایتی و موافق نبودن باشد. لبخند زدن شاید مهم‌ترین و بارزترین نشانه زبان بدن باشد. لبخند همیشه نشانه شادی و خرسندی نیست و می‌تواند معانی دیگری هم داشته باشد. لبخند می‌تواند واقعی و نشانی از خوشحالی یا ابراز خوشحالی کاذب، طعنه زدن یا حتی بدبینی باشد. وقتی درحال ارزیابی زبان بدن هستید به این نشانه‌های دهان و لب توجه کنید: لب‌های به هم فشرده: فشار دادن یا سفت کردن لب‌ها می‌تواند نشانه بی‌نظمی، بی‌میلی یا عدم اعتماد به نفس باشد. گاز گرفتن لب‌ها: افراد گاهی هنگام نگرانی، اضطراب یا استرس، لب‌های خود را گاز می‌گیرند. پوشاندن دهان: معمولاً اولین واکنش احساسی ما به اتفاقات از طریق دهان است؛ برای مثال وقتی یک نفر بخواهد پوزخندش را پنهان کند، دهان خود را می‌پوشاند. بالا یا پایین بردن دهان: وقتی می‌خندید چه اتفاقی می‌افتد؟ معمولاً لب‌ها به سمت بالا حرکت می‌کنند. بالا رفتن لب‌ها به معنی احساس خوشحالی و خوش‌بینی است. و برعکس! وقتی لب‌ها به سمت پایین حرکت می‌کنند نشانه غم و ناراحتی یا موافق نبودن باشد.

ژست‌ها

ژست‌ها واضح‌ترین و مستقیم‌ترین نشانه‌های زبان بدن هستند. تکان دادن دست، اشاره کردن، نشان دادن اعداد با انگشتان دست، همه و همه بسیار رایج و قابل فهمند. هرچند بعضی از ژست‌ها ممکن است در بعضی فرهنگ‌ها معنای متفاوتی داشته باشد. به‌طور مثال نشان دادن انگشت شست در بعضی کشورها نشانه تایید و در بعضی کشورها معنایی توهین‌آمیز دارد! در ادامه بعضی از ژست‌های معروف و معمول را برایتان آورده‌ام: مشت گره شده: گاهی نشانه عصبانیت و گاهی نشانه همبستگی است. انگشت شست بالا و پایین: بالا بردن شست، نشانه تایید و پایین بردن به نشانه عدم تایید کاری است. علامت اوکی: یکی از رایج‌ترین علامت‌هایی که در زبان بدن از آن استفاده می‌شود «علامتِ اوکی» است. انگشت شست و اشاره خودتان را به هم وصل کنید و با آن دایره‌ای بسازید! در اکثر کشورها این علامت به معنی خوب و اوکی است. هرچند در برخی کشورهای آمریکای جنوبی معنای آنچنان خوبی ندارد و توصیه می‌کنیم در این کشورها از این علامت استفاده نکنید! علامت پیروزی: علامت V شکل معروف پیروزی را همه می‌شناسید. وقتی انگشت اشاره و انگشت میانی به شکل V انگلیسی در می‌آید به معنای پیروزی یا صلح است. البته در انگلستان و استرالیا، در هنگان نشان دادن این علامت اگر پشت دست رو به جلو باشد، معنای توهین‌آمیزی دارد.

بازوها و پاها در زبان بدن

حالت بازوها و پاها (به‌خصوص هنگام نشستن) در انتقال مفاهیم غیرکلامی و زبان بدن موثر‌ند. دست‌به‌سینه بودن، نشان‌دهنده حالت دفاعی است. اگر هنگام نشستن پاهایتان را روی هم می‌اندازید، احتمالاً از موقعیتی که در آن قرار دارید راضی نیستید و احساس خوبی ندارید! نشانه‌های دیگری هم وجود دارد، مثل دست‌به‌کمر ایستادن با بازوهای گسترده. این حرکت ممکن است تلاشی برای بزرگ‌تر به نظر آمدن باشد و ایستادن با دستانی کنار بدن نیز نشانی برای عقب‌نشینی است. در بررسی زبان بدن توجه به حالت قرارگیری دست‌ها و پاها بسیار مهم است و می‌تواند نکات شگفت‌انگیزی را برای شما برملا کند. دست‌به‌سینه بودن: این یک حالت تدافعی است. فردی که دست به سینه جلوی شما قرار گرفته می‌خواهد از خودش محافظت کند. دست‌به‌پهلو ایستادن: نشانه آماده بودن و مسلط بودن به اوضاع است. البته در مواردی هم نشانه پرخاشگری است! بستن دست‌ها در پشت: وقتی فردی دستان خود را پشت خود می‌بندد، یعنی بی‌حوصله، مضطرب و حتی عصبانی است. این حالت معمولاً با قدم‌ زدن همراه است. ضربه زدن سریع با انگشتان: این حرکت می‌تواند نشانه بی‌حوصلگی، بی‌تابی یا ناامیدی باشد. پاهای متقاطع: نشانه این است که فرد نیاز به حریم خصوصی دارد.

حالات بدن

حالت کلی بدن ما نیز بخش مهمی از زبان بدن و ارتباط غیرکلامی است. اصطلاح پوسچر (posture) به چگونگی حالت بدن و همچنین شکل کلی بدن یک فرد اشاره دارد. پوسچر اطلاعات زیادی در مورد احساسات فرد و ویژگی‌های شخصیتی او به شما می‌دهد؛ مثلا اینکه فرد اعتماد به نفس دارد یا فروتن است. صاف نشستن نشان‌دهنده این است که فرد متمرکز شده و به آنچه اتفاق می‌افتد توجه می‌کند. در مقابل، قوز کردن به سمت جلو هنگام نشستن، دلیل بی‌حوصلگی و بی‌تفاوتی است. وقتی می‌خواهید زبان بدن را بررسی کنید باید توجه ویژه‌ای به حالت بدن هنگام نشستن داشته باشید: حالت باز: آزاد و رها نشستن نشانه دوستی و تمایل به انجام کاری داشتن است. حالت بسته: وقتی هنگام نشستن، بدن مخفی می‌شود و پاها روی هم و دست‌ها روی پاها قرار می‌گیرد، نشانه خوبی نیست. فرد در این وضعیت، حالتی خصمانه، غیردوستانه و مضطرب دارد.

انواع دست دادن و معنی آنها

نوع دست دادن نشانگر شخصیت شماست. مثال دونالد ترامپ را به خاطر بیاورید؛ ترامپ با کشیدن طرف مقابل به سمت خودش هنگام دست دادن، شخصیت سلطه‌گر خود را به نمایش می‌گذارد. دست دادن شیوه‌های مختلفی دارد و هرکدام هم معنی خاصی دارد. ماهیِ مرده به ماهی مرده دقت کنید! بی‌تفاوت و سرد است. وقتی کسی خیلی شل و آرام به شما دست می‌دهد و موقع دست دادن حس می‌کنید که دست او اصلاً استخوان ندارد بیانگر شخصیت منفعل و مخافظه‌کار اوست. استخوان خرد کن حتماً برای شما هم پیش آمده که بعد از دست دادن با یک نفر از شدت درد، دست خودتان را فشار دهید! این هم نوعی از دست دادن است که بیشتر برای ابراز قدرت و ترساندن طرف مقابل استفاده می‌شود. دستانِ خیس اگر هنگام دست دادن با کسی متوجه شدید کف دست او عرق کرده است بدانید که او بسیار نگران و عصبی است. دستانِ ملکه فرض کنید که قرار است با ملکه الیزابت دست بدهید! قطعاً باید مراقب باشید که اتفاقی برای دست ملکه نیفتد. پس به جای اینکه کامل دست دهید فقط با انگشتان خود دست می‌دهید. این نوع دست دادن بین اشرافی‌ها رایج است. بغل با دست این نوع دست دادن که بین سیاست‌مدارن بسیار رایج است نشانه صمیمیت و دوستی است و به این صورت است که هنگام دست دادن با دست چپ، سمت دیگر دست فرد را می‌گیرید. یعنی با هر دو دست، دست او را بغل می‌کنید! سلطه‌گر وقتی شخص هنگام دست دادن کف دست خود را رو به زمین می‌گیرد و دستش را به سمت شما می‌آورد نشانه شخصیت سلطه‌گر اوست.

فاصله افراد در زبان بدن

نکته‌ای که کمتر کسی در زبان بدن به آن توجه می‌کند فاصله افراد است. حتماً شنیده‌اید که یک نفر بگوید به فضای شخصی نیاز دارد و می‌خواهد با خودش تنها باشد. شاید هم در موقعیتی بودید که شخصی در فاصله نزدیک شما باشد و احساس ناخوشآیندی به شما دست دهد. بله درست است؛ فاصله هم بخشی از ارتباط غیرکلامی است. اصطلاح Proxemics که توسط انسان‌شناس معروف، ادوارد تی‌هال ابداع شده است، به فاصله بین افراد در تعاملات اشاره دارد. دقیقاً همانطور که حرکات بدن و حالات چهره می‌توانند معنا و تعبیر مختلفی داشته باشند، فاصله بین افراد هم بی‌معنا نیست. تی‌هال چهار سطح از فاصله اجتماعی را که در موقعیت‌های مختلف رخ می‌دهد، توصیف کرده است: فاصله صمیمی: 15 تا 45 سانتی‌متر اگر در این فاصله با شخصی قرار دارید، حتماً با او خیلی صمیمی هستید. این فاصله بیانگر رابطه نزدیک و عاشقانه است. فاصله شخصی: 45 سانتی‌متر تا 1.2 متر این فاصله معمولاً بین اعضای خانواده و دوستان نزدیک است. هرچه افراد در فاصله نزدیک‌تری از هم قرار بگیرند، صمیمیت آنها بیشتر است. فاصله اجتماعی: 1.2 تا 3.6 متر مرحله بعد، آشنایان است. در این فاصله افراد شناخت خوبی از هم دارند. مثلاً همکارانتان که چند روز در هفته  و در محل کار آنها را می‌بینید، در این فاصله قرار می‌گیرند. در مواردی که شخصی را به خوبی نمی‌شناسید، مانند مامور پست (که شاید هر ماه یکبار او را ببینید) فاصله 3 تا 3.5 متری ممکن است احساس راحتی بیشتری برای شما به همراه داشته باشد. فاصله عمومی: 3.6 تا 7.6 متر فاصله عمومی بیشتر در مکان‌های عمومی و خارج از محیط خانه به چشم می‌خورد. ارائه ایده جدیدتان در یک جلسه کاری یا صحبت کردن در یک کلاس پر از دانش‌آموز، نمونه‌های خوبی از فاصله عمومی است. البته این فاصله در فرهنگ‌های مختلف یکسان نیست. برای مثال در کشورهای لاتین مردم احساس صمیمیت بیشتری با یکدیگر دارند و در جامعه و فضاهای عمومی فاصله کمتری را با هم نگه می‌دارند. در مقابل مردم آمریکای شمالی به فضای شخصی بیشتری در اجتماع نیاز دارند.

تشخیص دروغگویی با استفاده از زبان بدن

یکی از مزیت‌های دانستن زبان بدن، تشخیص دروغگوهاست! سریال «به من دروغ بگو» را دیده‌اید؟ حتماً توصیه می‌کنیم این سریال را ببینید. نقش اول این سریال، سال‌ها روی زبان بدن مطالعه کرده و تک تک حرکات بدن و حالات چهره را موقع دروغ گفتن بررسی کرده است. در نتیجه توانایی کشف حقیقت و برملا کردن دروغ را بدست آورده است. شما هم می‌توانید با کمی تمرین و مطالعه متوجه شوید که رفتار دروغگو چگونه است. اکثر افرادی که دروغ می‌گویند آثاری از خود به جا می‌گذارند که بین همه مشترک است. در ادامه به رفتارهای مشترک افراد هنگام دروغ گفتن می‌پردازیم. پوشاندن دهان: این یک حرکت غریزی است و از زمان کودکی با ماست. یک دروغگو معمولاً دهان خود را می‌پوشاند، گویی که سعی دارد جلوی کلمات اغراق‌آمیز و فریبنده را بگیرد! این کار ممکن است با کل دست یا تنها چند انگشت انجام شود ولی معنای آن تغییری نمی‌کند. بعضی وقت‌ها افراد با سرفه‌های جعلی سعی می‌کنند دهان خود را بپوشانند تا شنونده متوجه منظور واقعی آنها نشود، پس حواستان را جمع کنید. لمس کردن بینی: یکی از مهم‌ترین نشانه‌های دروغگویی، لمس کردن بینی است. وقتی شخصی دروغ می‌گوید و دهان خود را می‌پوشاند، برای اینکه کسی متوجه رفتارش نشود به سرعت دستش را از رو دهان بر‌می‌دارد و چون جای دیگری ندارد با آن بینی خود را لمس می‌کند! البته ممکن است لمس بینی به تنهایی هم اتفاق بیفتد. شما می‌توانید فرق خارش بینی و لمس کردن بدون دلیل را بفهمید. پس بدانید و آگاه باشید که اگر موقع حرف زدن با دوستتان او بیش از اندازه بینی خودش را لمس می‌کند حتماً کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است! مالش چشم: مالیدن چشم‌ها تلاش مغز برای ندیدنِ دروغ و فریب است. پس به این نشانه دروغ نیز در رفتار دیگران دقت کنید. مردها خیلی خشن و پرقدرت چشمان خود را مالش می‌دهند در حالی که زن‌ها با لطافت بیشتری این کار را انجام می‌دهند. خارش گردن: وقتی فردی با انگشت اشاره گردنش (درست زیر گوش) را لمس می‌کند و می‌خاراند به احتمال زیاد سعی دارد حقیقت را پنهان کند. البته این کار فقط مختص گردن نیست گلو، سر و شکم هم از نقاطی هستند که موقع دروغ گفتن به خارش میفتند! این کار نشانه این است که فرد در مورد چیزی که گفته است مطمئن نیست و تردید دارد. کشیدن یقه و تغییر در ریتم تنفس: دزموند موریس انسان شناس معروف بریتانیایی، اولین نفری بود که متوجه شد هنگام دروغ گفتن، گردن و گلو شروع به خارش می‌کنند. برای همین فرد دروغگو سعی می‌کند یقه لباس خود را آزادتر کند و آن را بکشد. افزایش فشار خون هنگام دروغ گفتن دلیل این کار است. به‌علاوه هنگام دروغ گفتن معمولاً افراد سخت‌تر نفس می‌کشند. انگشت در دهان: این یک حالت دفاعی است و برای ایجاد حس امنیت انجام می‌شود. درست مثل وقتی که نوزاد درون رحم مادر انگشت به دهان بوده است. وقتی یک نفر دروغ می‌گوید احساس خطر می‌کند و به صورت ناخودآگاه انگشت خود را به دهان می‌برد تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد. تغییر جهت سریع سر: وقتی از کسی سوالی می‌پرسید و او به سرعت سر خود را کج می‌کند بدانید که او می‌خواهد دروغ بگوید! این کار معمولاً قبل از پاسخگویی به سوال است و با خم شدن سر یا متمایل شدن به سمتی همراه است تا کمترین تماس چشمی را با شما داشته باشد. بی‌حرکت ماندن: مراقب افرادی که اصلاً تکان نمی‌خورند باشید! موقع حرف زدن خیلی عادی است که بدن ما حرکت کند چون بدن ما هم می‌خواهد در بحث شرکت کند؛ اصلاً زبان بدن همین است. اما وقتی یک نفر موقع حرف زدن هیچ حرکتی نمی‌کند نشانه خوبی نیست! احتمالاً نشانه این است که دارد چیزی را از شما پنهان می‌کند. گرفتن گوش: دقت کرده‌اید که کودکان وقتی دوست ندارند چیزی بشنوند گوش‌های خود را می‌پوشانند؟ وقتی دروغ می‌گوییم بدن ما به صورت ناخودآگاه می‌خواهد با این پدیده مقابله کند و نمی‌خواهد دروغ بشنود. برای همین هنگام دروغ گفتن دست‌ها به سمت گوش می‌رود و دروغگویی با گرفتن لاله گوش همراه می‌شود. خیره شدن و پلک نزدن: وقتی فردی دروغ می‌گوید تمام تلاشش را می‌کند که ارتباط چشمی خودش را با شما قطع کند اما دروغگوهای حرفه‌ای‌تر سعی می‌کنند این ارتباط را حفظ کنند ولی از آن سمت بام میفتند! نتیجه آن خیره شدن و پلک نزدن برای مدت طولانی است که این هم می‌تواند نشانه دروغ باشد. بی‌قراری پاها: پاها هم زبان خودشان را دارند. وقتی یک نفر نمی‌تواند سر جای خودش بایستد و مدام پاهایش را تکان می‌دهد نشانه بی‌قراری است. احتمالاً دروغی گفته است و الان لحظه شماری می‌کند که محل جرم را ترک کند!

سخن آخر

ما انسان‌ها گاهی در حرف زدن ناتوانیم. گاهی نمی‌توانیم احساسات واقعی خودمان را نشان بدهیم و شاید ناخواسته سوتفاهم‌های عجیبی را هم رقم زده‌ایم! ما با یادگیری زبان بدن می‌توانیم ارتباط بهتر و موثرتری را با دیگران برقرار کنیم. دانستن زبان بدن به ما کمک می‌کند تا منظور خودمان را واضح‌تر و شفاف‌تر بیان کنیم و همچنین احساسات دیگران را بهتر تشخیص بدهیم. خلاصه که زبان بدن ما را به یک درک متقابل می‌رساند.